Ik loop een school binnen in Amsterdam. De jongeren hangen een beetje in hun stoelen, ogen glijden over hun telefoonschermen. Ik vraag: “Wie van jullie denkt dat school de beste weg is naar succes?” Een paar handjes gaan omhoog. “En wie denkt dat je met hustle en de juiste connecties verder komt?” Bijna de hele klas steekt hun hand op.
Dit is geen toeval, in de Randstad zie je een verschuiving. De straat is niet alleen een plek waar je opgroeit, het is een mentaliteit geworden. Een mentaliteit die draait om status, hustle en overleven.
De nieuwe definitie van ‘succes’
Succes wordt niet meer bepaald door diploma’s of hard werken voor een baas. Het gaat om hoe snel je geld kan maken, hoe groot je auto is en hoeveel respect je krijgt op straat. Jongeren zien dat snel geld haalbaar is – of dat nu via muziek, ondernemen of criminaliteit is. De muziek en sociale media versterken dit beeld: flashy lifestyle, dure horloges, en mannen die praten over ‘grinden’ en ‘op de hustle blijven’. En laten we eerlijk zijn, als je in een wijk woont waar werkloosheid en armoede hoog zijn, dan klinkt dat veel aantrekkelijker dan een 9-tot-5 baan.
Geweld als statussymbool
Daar komt nog iets bij: Respect krijg je niet zomaar. In sommige kringen moet je laten zien dat je niet met je laat sollen. En hoe laat je dat zien? Door hard te zijn. Door niet terug te deinzen voor een confrontatie. Door een mes op zak te hebben ‘voor als het moet’. Dit is geen overdreven angstzaaierij, dit is de realiteit in delen van Rotterdam, Den Haag en Amsterdam.
Een tijdje terug sprak ik een jongen van 16 die met een vriend was opgepakt voor een steekpartij. Ik vroeg hem: “Waarom droeg je een mes?” Zijn antwoord was simpel: “Iedereen doet het. En als iemand mij pakt, moet ik iets terug kunnen doen.”
Hoe keren we dit om?
Je kan jongeren niet simpelweg vertellen dat ze het ‘verkeerde’ pad bewandelen. Ze hebben rolmodellen nodig die laten zien dat succes ook anders kan. Niet alleen topsporters of artiesten, maar ook ondernemers, docenten, en advocaten die uit dezelfde buurten komen. Ze moeten zien dat je niet verhard hoeft te zijn om ver te komen.
Daarnaast moet er een eerlijke conversatie zijn over waarom jongeren deze keuzes maken. Armoede, discriminatie, en een gebrek aan kansen spelen een grote rol. Alleen roepen dat ze op het ‘rechte pad’ moeten blijven, is te makkelijk.
Waarom dit relevant is voor Straatagressie.nl
Bij Straatagressie.nl begrijpen we dat het aanpakken van straatcultuur en de verharding onder jongeren niet stopt bij regelgeving of straffen. Het gaat om bewustwording, educatie en de juiste begeleiding. Door jongeren te trainen in zelfreflectie, communicatieve vaardigheden en conflictbeheersing, bieden we hen alternatieven die verder reiken dan de straat. Wij geloven dat verandering begint bij gesprek en voorbeeldgedrag, en dat het laten zien van andere wegen naar succes de sleutel is tot een veiligere samenleving.
De verharding van de maatschappij onder jongeren is een feit. Maar het betekent niet dat er geen weg terug is. We moeten het gesprek aangaan, de juiste mensen op de voorgrond zetten en laten zien dat er meer manieren zijn om te winnen dan de straatmentaliteit die nu overheerst.
